Review Sách ‘Fates and Furies’

Để được vinh danh tại Mỹ cuốn sách của năm – cái tiêu đề khó tả, Fates and Furies, của tác phẩm thứ ba từ Lauren Groff, đã tuyên bố một cách đầy thuyết phục – một cuốn sách tiểu thuyết cần nhiều hơn là chỉ bán chạy. Thực tế, cuốn sách mà mọi người dường như đều đọc thường leo lên vị trí ở giữa đáng đọc và không quá đặc sắc trong thứ hạng các sách bán chạy. Dù thế, mọi người vẫn bàn tán về nó. Những ngôi sao như Sarah Jessica Parker, Carrie Brownstein và Miranda July chụp ảnh Instagram cùng Fates and Furies. Nhà phê bình yêu thích Fates and Furies, hay – thậm chí còn – tranh luận về giá trị của nó. Fates and Furies của Groff không chỉ, dựa theo thống kê của Thời báo Wall Street Journal, hạ cánh ở nhiều hạng mục sách cuối năm ở Mỹ hơn bất kỳ tác phẩm tiểu thuyết nào, nhưng Amazon còn chính thức đóng dấu xác nhận lên sách với tư cách là tác phẩm của năm từ nhà bán lẻ này. Tô điểm ở đỉnh ngọn tháp là trái cherry đến từ Barack Obama, chia sẻ cùng tạp chí People đầu tháng 12/2015 Tổng thống rất thích Fates and Furies hơn bất kỳ cuốn sách nào Obama đã đọc trong năm 2015.

Hầu hết người Anh cũng mua sách từ tác giả Anh để cân bằng thị trường, như tác phẩm The Girl on the Train của Paula Hawkins, hơn cả Fates and Furies trong năm 2015, nhưng họ bàn về nó ít nhiệt tình hơn. The Girl on the Train, giống như một tác phẩm thay thế ít trọng lượng hơn, cố gắng làm tê liệt cơn đói của đọc giả trước tác phẩm hồi hộp, gay cấn và thông minh Gone Girl của Gillian Flynn, nhưng chưa thực sự làm họ thỏa mãn cơn thèm khát ấy. Fates and Furies, trong khi là một tiểu thuyết văn học, lại không chỉ tái hiện được Gone Girl ở vài khía cạnh; mà còn cao tay hơn The Girl on the Train để mang lại cho chúng ta mảng tối của các cuộc hôn nhân thời hiện đại.

Cũng giống như Gone Girl, Fates and Furies nói về cuộc hôn nhân mà cả hai người trong cuộc đều có quan điểm hoàn toàn trái ngược nhau, không chỉ ở sự hòa hợp giữa họ, mà còn về cách họ nhìn và tạo nên cuộc sống của chính mình. Cứ như người chồng và người vợ đang tạo nên hai tiểu thuyết khác nhau, theo hai thể loại khác nhau – một loại vui tươi nội trợ, loại kia lại đen tối cọc cằn. Và thực chất là như vậy: Groff đã cho hay cô nguyên gốc muốn xuất bản Fates and Furies thành hai cuốn sách riêng biệt.

Tiểu thuyết kể câu chuyện về Lotto và Mathilde Satterwhite. Anh là con trai của một gia đình giàu có tại Florida – “Lotto rất đặc biệt. Hiếm có”. Cô, một “nữ hoàng băng” chính hiệu, là người đã sống sót qua cái quá khứ mà Lotto chồng cô chỉ nôm na hiểu là rất “buồn và đen tối”, và “khoảng trống phía sau cô”. Nửa đầu cuốn sách sẽ nói về quan điểm của Lotto về cuộc sống chung của họ khi anh bắt đầu sự nghiệp từ một nam diễn viên điển trai nhưng thất bại đến nhà soạn kịch trứ danh, ít nhiều nhờ vào mưu mẹo biên soạn từ Mathilde. Nửa sau câu chuyện hé lộ những suy nghĩ của Mathilde, qua ý chí mạnh mẽ, những hoàn cảnh quá hổ lốn như một tiểu thuyết Hy Lạp bi kịch, hoang đường và trinh thám. Hầu hết lý do vì sao Lotto xem nhẹ cuộc hôn nhân này, hóa ra, cũng phần lớn bởi vì mưu đồ tàn nhẫn của Mathilde. Cô yêu anh chân thành, nhưng ban đầu cô cần anh vì những lý do vụ lợi của mình.

Từ bên ngoài, tiền đề này khơi lại một sự quan sát quen thuộc rằng kể cả khi hai người thân cùng sống với nhau vẫn có thể cảm thấy không biết gì về đối phương. Dựa vào hầu hết tiểu thuyết đều được đọc bởi phụ nữ, và việc mua tiểu thuyết dưới dạng bìa cứng cho thấy một nét ảnh hưởng từ độ tuổi trung niên, và sẽ không có gì bất ngờ khi quá nhiều người mua sách cảm thấy chủ đề này lôi cuốn và dễ liên tưởng với bản thân. Chính ở cái giây phút ấy trong cuộc sống khi họ nhận ra đám cưới không phải là cái kết của một câu chuyện cổ tích mà là sự bắt đầu của một điều bí ẩn, và đôi lúc là một bí ẩn tệ hại. Chủ đề này, thực chất, không có gì mới; một chủ đề thường gặp ở các tiểu thuyết gay cấn đều là về một góa phụ phát hiện ghê tởm một cuộc sống bí mật từ người chồng quá cố của mình.

Nhưng Fates and Furies, cũng như Gone Girl, bóp méo hình tượng người phụ nữ sai trái ra khỏi guồng quay. Cả hai đều là câu chuyện về người phụ nữ bậc thầy thao túng, những kẻ thông minh một cách vô hình sắp xếp cuộc hôn nhân của họ để cực kỳ hoàn hảo với những người ngoài – và, trường hợp tiểu thuyết của Groff, cực kỳ hoàn hảo với chính anh chồng. Amy Dunne làm việc ấy để trả thù, để làm chủ anh chàng Nick xui xẻo và để củng cố sức mạnh của cô. Mathilde làm việc ấy để bảo vệ sự an tâm cô dành cả đời để tìm kiếm và không cho Lotto biết rõ về mình. Mỗi người phụ nữ đều thông minh khác xa các anh chồng của họ.

Kế hoạch của Amy là một tội ác kỳ lạ, trong khi kế hoạch của Mathilde chỉ chứng minh cô nắm kèo trên. Những người chồng trong các tiểu thuyết thời Victorian ngày ấy che chở cho vợ mình từ sự tàn khốc của thế giới, nhưng giờ đây vai trò ấy đã chuyển hóa. Với một chút phóng đại, Amy và Mathilde đại diện mọi người phụ nữ luôn băn khoăn liệu chồng mình có để ý những nỗ lực họ đã cống hiến cho cuộc sống gia đình. Đó không chỉ bao gồm những điều quan trọng như sức khỏe và trường học của con cái, nhưng còn tất cả những công việc xã hội khác từ tổ chức sinh nhật đến cùng tổ chức tiệc tối đến những kế hoạch du lịch. Các cô sắp xếp và lên kế hoạch; các anh chỉ hời hợt cho rằng mọi thứ luôn có sẵn. Các cô lắc đầu và, trong những giờ rãnh rỗi của mình, các cô sẽ ấp ủ Fates and Furies.

Việc tác phẩm này thu hút sự ngưỡng mộ của Tổng thống Obama thật đáng chú ý. Nhưng dù gì Obama cũng luôn nổi tiếng là một người một mực yêu vợ, và thông minh, có tổ chức và mặt khác, Michelle Obama cũng không phải là bí mật với bất kỳ ai, kể cả chồng mình. Tiện đây, tác phẩm yêu thích của Michelle năm 2015 chính là The Light of the World của tác giả Elizabeth Alexander, một hồi ký của nhà thơ góa chồng đột ngột khi ông chỉ vừa ở độ tuổi 50.

Theo Laura Miller