Xuất bản vào tháng 04/2013 như là tác phẩm đầu tay của một tác giả mang tên Robert Galbraith, The Cuckoo’s Calling vừa được tiết lộ vào tháng 07 vừa qua, tác phẩm chính là cuốn tiểu thuyết một tập thứ 9 của J.K. Rowling – sau bảy phần sách Harry Potter và tiểu thuyết trưởng thành ra mắt vào năm 2012, The Casual Vacancy. The Cuckoo’s Calling sau đó đã đi từ một ấn bản có nguy cơ rớt hạng trong các hạng mục sách đã trở thành ấn bản bán chạy được tái bản nhiều lần.
Kết quả của quá trình tiết lộ này là, bây giờ nếu bạn đọc lại The Cuckoo’s Calling cũng giống như xem những mánh khóe trên màn ảnh nhỏ, cứ tự hỏi liệu có dấu hiệu này để nhận biết Rowling chính là tác giả. Điều thân thuộc nhất là “Galbraith” đề cập đến trường quay, và “anh” khẳng định rằng tám bộ phim lớn vừa qua được chuyển thể từ bảy tác phẩm tiểu thuyết đầu của mình. Rowling cũng muốn che giấu tên tuổi của mình đằng sau tên lót của một nhân vật có tiếng trong văn học và là người của công chúng, người cùng có hai chữ cái đầu giống cô: J.K. Galbraith.
Dù hành động ấy có chủ tâm hay không, thì đây cũng không phải làn đầu tiên cô che giấu thân phận của mình để ngụy trang giới tính. Cô tin rằng bằng việc lấy tên của một tác giả nam có thể thu hút những đọc giả trẻ tuổi nam giới nhiều hơn.
Và đối với đọc giả, một số người review sách mà không biết được viết bởi J.K. Rowling cho rằng “Robert Galbraith” có thể hòa hợp một cách lạ lùng trước những kiến thức của nữ giới. Và đối với những bạn đọc biết J.K. Rowling đứng đằng sau tác phẩm, các bạn cũng tìm thấy những dấu hiệu trong câu chuyện – từ những nhân vật tiểu thuyết. Người đầu tiên chúng ta bắt gặp là Robin, yêu cầu làm nhân viên tạm thời làm việc cho thám tử London, Corcoran Strike, cực kỳ nhận thức và am hiểu được sự nhạy cảm của ngực mình và tần suất đàn ông thường nhìn vào chúng. Một số tác giả nam cũng có thể có những hiểu biết này, nhưng dường như rất lạ khi Strike bước vào nhà vệ sinh nam giới trong quán bar, anh lại để ý mùi hôi của nhà vệ sinh – điều khá kỳ lạ so với một nhân vật nam.
Nhưng bằng chứng mạnh mẽ nhất đã có từ rất lâu, rằng đây không chỉ một tác phẩm được viết bởi một người phụ nữ cải trang thành một người đàn ông, mà được viết Joanne Rowling với mối quan tâm lớn về báo chí và người nổi tiếng. Dù thuộc về hai dòng truyện rất khác biệt, những cuốn sách Potter, The Casual Vacancy và bây giờ là The Cuckoo’s Calling…tất cả đều nói về lĩnh vực săn tin.

Tiểu thuyết của “Galbraith” thậm chí còn bắt đầu bằng một hộp bánh ngọt nằm trước nhà của một người mẫu đã chết trong một vụ rõ ràng là tự sát do dùng thuốc quá liều. Lula Landry – có lẽ là một chi tiết được che giấu khác để chỉ Rowling là tác giả vì Harry Potter Rowling cũng thường sử dụng tên lặp âm đầu – là “một trong những người phụ nữ được chụp ảnh nhiều nhất thế giới” và có thể, giống công nương Diana, đã bị chèn ép vào con đường chết vì áp lực của sự nổi tiếng và bao sự tập trung đổ về mình.
Thật thú vị khi đọc những phân cảnh này, biết rằng chúng được viết một người đã có mặt tại phiên điều trần Leveson – tòa án điều tra về văn hóa, ứng dụng và đạo đức của cánh báo chí Anh Quốc trước vụ scandal truy cập điện thoại trái phép của tổ chức News International. Rowling luôn có những dấu hiệu chống lại cánh báo chí, bắt đầu bằng nhân vật đáng ghét Rita Skeeter trong Harry, trong khi Landry, một đứa trẻ lai được nhận nuôi, mang trong mình sự thấu cảm cho những ai gặp khó khăn hoặc bị xa lánh chính là hình ảnh phản chiếu của những tố chất Rowling mô tả về mình dưới vai trò một tác giả.
Nhân vật trung tâm cũng có dấu ấn của Rowling rằng cô thích những người có ngoại hình đa dạng. The Casual Vacancy bao gồm một số lượng lớn những người đàn ông cực béo phì – Hagridian, như cách mà bạn đọc Potter có thể hình dung về họ – và thám tử Cormoran Strike, một cựu cảnh sát quân đội, với một cái chân giả.

Câu hỏi tàn khốc ở đây là, The Cuckoo’s Calling sẽ có giá trị gì nếu nó không được viết bởi J.K. Rowling. Thế mà ở đây, ở kia, lại có vô số những lời khen ngợi sớm từ những nhà phê bình, bình luận về sự tự tin khác thường trong giọng văn cũng như tính chuyên nghiệp được thể hiện trong tác phẩm đầu tay của tác giả “Galbraith”. Rowling là một người kể chuyện có khả năng đáng sợ – như chúng ta thấy trong những chi tiết tưởng tượng đơn thuần và sự sắp xếp có tổ chức trong lối kể mà Rowling đã giới thiệu qua thế giới Harry Potter – và, khi Strike cùng Robin bắt đầu cuộc hành trình để minh chứng về cái chết của Lula Landry không phải là tự sát, cốt truyện càng thắt chặt hơn và được biết rằng, bạn đọc càng ngày càng hứng thú khi những tình tiết về cái chân giả của thám tử và một tập hồ sơ những lời đe dọa anh nhận được, như trêu ngươi tính tò mò.
Và, chưa bao giờ là một người thích phong cách viết với nội dung bùng nổ, Rowling hầu như luôn viết một cách sạch sẽ, những câu văn rõ rằng, dù thế sự yêu thích của cô với tính từ và trạng từ luôn là một trong những điều thể hiện rõ nhất về Rowling. Một vài những hành động hay đồ vật vẫn chưa được khai thác triệt để, như cách cô nàng Robin vừa đính hôn băn khoăn, nghĩ về những người kém may mắn hơn mình:
If desperate pity could describe the exquisite pleasure she actually felt at the thought of her own comparative paradise.
Những tác phẩm của Rowling luôn có rất nhiều trang. Các tập truyện Harry Potter giới thiệu những nhân vật lớn ở một mức độ đáng ngờ đối với dòng tiểu thuyết cho thiếu nhi và The Casual Vacancy – dù về mặt cấu trúc đây là một câu chuyện xã hội hài hước về những cái chết đột ngột trong một hội đồng. Với tỷ lệ viết về cái chết như vậy, một tác giả hình sự khác Ian Rankin đã dự đoán rằng Rowling cũng có thể trở thành một tác giả tương tự, và anh đã đoán đúng khi cuốn sách là một sự mô tả những hiểu biết của Rowling về cuộc sống trong một bối cảnh văn học chồng chất những xác chết.
Và bây giờ sẽ bàn đến áp lực của dòng truyện Strike để ít nhất có thể trụ vững lâu như Harry Potter. Nhưng thậm chí một tác giả đầy khả năng như Rowling cũng sẽ gặp khó khăn vượt qua cái nguyên nhân chính mà dòng truyện về thám tử tư đã không thể phát triển trong thể loại tiểu thuyết hình sự này: hiện nay có rất nhiều tác phẩm mà nhân vật chính là cảnh sát. Kỷ nguyên của Poirot và Marple đã trôi qua từ rất lâu; ngày nay, khi một vụ án mạng hoặc một tội danh nghiêm trọng nào đó xảy ra, cảnh sát luôn thực hiện việc điều tra và làm nhiệm vụ thông báo với mọi người. Vậy nên chỉ còn lại một việc có thể làm – như trong The Cuckoo’s Calling – điều tra một lần nữa về những cái chết là tự sát, hoặc, những vụ án người mất tích.
Vẫn còn nhiều vấn đề đáng lo ngại để series truyện Strike có thể tồn tại lâu dài, bút danh giả có lẽ được lấy cảm hứng về mặt tâm lý – một sự trốn thoát khỏi danh tiếng, kỳ vọng và những fan chỉ đọc sách của J.K. Bạn có thể băn khoăn, khi tất cả lớp vỏ mất đi, những mánh khóe này sẽ giúp được gì cho cô. Dù có bao nhiêu tác phẩm Galbraith sau này thì đều sẽ được xuất bản dưới thân phận là tác phẩm của Rowling theo sau.
Hiện tại thì, chúng ta sẽ dành nhiều thời gian cho tác phẩm hình sự chuyên nghiệp và hấp dẫn này – tuy đã thoát khỏi mục tiêu ban đầu tác giả dành cho nó – nhưng lại có một điểm nhấn mới mẻ dành cho đọc giả. Rất nhiều những tiểu thuyết lấy bút danh đều có mục đích chứng tỏ điều gì đó: Doris Lessing, năm 1984, đã gửi một bản thảo dưới cái tên Jane Somers cho nhà xuất bản của cô, và sự từ chối của nhà xuất bản đã chứng tỏ với Doris rằng lĩnh vực kinh doanh văn học chỉ chuộng những cái tên nổi tiếng.
Rowling vẫn chưa có dấu hiệu muốn thử nhà xuất bản của mình bằng việc gửi một cuốn sách trá hình, nhưng trải nghiệm của cô với The Cuckoo’s Calling có thể cho thấy rằng những tác giả không nổi tiếng với tác phẩm đầu tay vẫn có thể có những reviews tốt nhưng lại kém truyền thông và doanh số thấp: The Cuckoo’s Calling bắt đầu thu về từ hơn hàng trăm ấn bản sau khi được phát hiện là của Rowling.
Tác phẩm The Cuckoo’s Calling sẽ được chuyển thể thành phim truyền hình vào ngày Chủ nhật, 27 tháng Tám năm nay:
The Strike series is here. #TheCuckoosCalling. Based on a novel by @jk_rowling, writing as Robert Galbraith. Starts Sunday 27th August. 9pm. pic.twitter.com/4GtpVzpBRw
— BBC One (@BBCOne) August 10, 2017
Theo Mark Lawson